Каб мова нашая жыла, трэба ня толькі паўсядзённа на ёй размаўляць. Але й таксама спяваць.

Трэба  ствараць  свае беларускамоўныя хіты. А  таксама  спяваць па-беларуску  знакамітыя, найперш,  рускамоўныя  хіты  культавых асобаў,  гуртоў  і  выканаўцаў.

Гэта не я сказаў. Прыкладна гэтак казаў у 1992-м на адной са студэнцкіх тусовак адзін з маіх колішніх сяброў( згадка аб ім -- у тэксце).

Сёння  увазе  маіх сяброў у Фэйсбуку  і  чытачоў  майго блога  на “Беларускім партызане” – адзін з маіх  сціплых  ўнёскаў   у накірунку стварэння і  ўмацавання беларускага свету. Да  Міжнароднага  Дня роднай мовы – адзін з  хітоў  культавага спевака Віктара  Цоя  па-беларуску.

Залішне й казаць,  што сёлета  Дзень роднай мовы -- 22 лютага 2021г., прайшоў  неяк зусім сціпла. Гэты Дзень, па сутнасці, прамінуў Беларусь -- на фоне брутальных рэпрэсій і судзілішчаў лукашэнкаўскай  улады над беларускім народам. Мае спадзяванні на канчатковую перамогу Трэцяй і,  відаць,  апошняй хвалі  нацыянальнага  Адраджэння  Беларусі найперш звязаныя з сённяшняй нашай  моладдзю. Той, якая адчайна выходзіць за Беларусь пад нацыянальным і дэ-юрэ дзяржаўным бела-чырвона-белым Сцягам і Гербам "Пагоня".  

З гісторыі першага беларускага перакладу верша-песні Віктара Цоя.

Упершыню мы,  студэнты БДУ, згуртаваныя ў арганізацыю Задзіночанне Беларускіх Студэнтаў(ЗБС) заспявалі  Віктара Цоя па-беларуску неўзабаве пасля ягонай трагічнай гібелі . І адбылося гэта ў сценах галоўнага корпуса Белдзяржуніверсітэта на плошчы Незалежнасці. Там, на другім паверсе,  месціліся два пакоі былога камітэта камсамолу  БДУ:  яны і былі аддадзеныя пад патрэбы нашай арганізацыі.

У тых пакоях мы  збіраліся і абмяркоўвалі  ўсялякія пытанні студэнцкага жыцця і дзейнасці ЗБС.  А на нефармальную частку нашых пасяджэнняў заставаліся тыя, хто любіў ня толькі чарку каўтнуць, але й паслухаць  і паспяваць песні пад гітару. Спявалі, з большага , па-беларуску. Але й , вядома, што і па-руску таксама.

Вялкай папулярнасцю  карысталіся песні Віктара Цоя і групы “Кино”. А пасля таго, як лідар гурта “Кино» Віктар  Цой  15 жніўня 1990г. трагічна загінуў у аўтакатастрофе, яго вобраз і постаць набылі культавы характар . У Мінску, як  і амаль ва ўсіх буйных гарадах былога СССР, з’явіліся так званыя “сцены Цоя”,  якія праіснавалі шмат гадоў. А дзе-нідзе існуюць і цяпер.

Дакладна памятаю імя і прозвішча таго студэнта БДУ, які ўпершыню на нефармальнай частцы таго пасяджэння нашай тусоўкі ЗБС “паправіў” мяне  па-беларуску : пры выкананні пад гітару прыпева песні Віктара Цоя  «Пачка сигарет» -- Алег Бабінок. Ён у прыпеве  замест “ Но если есть в кармане пачка сигарет» зацягнуў па-беларуску: «А калі ёсць ў кішэні пачак цыгарэт…".

Тым   зімовым вечарам  1992-га( то бок, недзе  ў студзені-лютым --ужо пасля распаду СССР)  нас нефармальна  “засядала”   пяць  ці шэсць  чалавек .  У памяці прыгадваю:  студэнт  Алег Бабінок (факультэт не памятаю) сядзеў  побач  з  маім сябрам Юркам  Скрыганом -- здаецца,  унукам  нашага паэта. (Неўзабаве  пасля прыходу да  ўлады Лукашэнкі , калі ўсё беларускае ў Беларусі  пачало вынішчацца,  Юрка Скрыган,  як і шмат хто з маіх  сяброў,  з’ехаў  з Беларусі  за мяжу -- у ЗША).

Вось так, ва ўжо далёкім цяпер 1992-м годзе, на хвалі Беларускага нацыянальнага Адраджэння, невялічкая купка беларускіх студэнтаў ўпершыню заспявала Віктара Цоя па-беларуску. Цешу сябе тым, што і я быў у іх шэрагу. І зрабіў з падачы студэнта Алега Бабінка першы беларускамоўны мастацкі пераклад верша-песні Віктара Цоя.